Wpływ pandemii na nasz sen

Żyjemy obecnie w trudnych czasach. Ponad rok temu, świat który znamy, opanował nieznany dotąd ludzkości wirus SARS-CoV-2. Zagrożenie, jakie niesie nowy koronowirus, wymusił na nas zmianę rytmu codziennej aktywności. Rządy na całym świecie, wprowadzają coraz większe obostrzenia w funkcjonowaniu nie tylko gospodarki, ale także funkcjonowania całych społeczności. Duże wskaźniki śmiertelności osób zarażonych i chorujących na COVID-19, zmusiła w zasadzie wszystkich do zwracania bacznego na stan swojego zdrowia. Uwaga środowisk medycznych skupiła się przede wszystkim na możliwych aspektach medycznych, ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa na świecie. A jak to wpływa na nasz sen? O tym problemie przeczytacie Państwo w naszym artykule. 

Czynniki regulujące sen.

O samym znaczeniu snu, pisaliśmy już na naszej stronie w artykule pt. “Sen – potrzeba, czy marnotrawienie czasu?“. Nie mniej, warto przypomnieć nieco temat, aby rzucić jaśniejsze światło na rozpatrywany dzisiaj temat.

Sen jest nam niezbędny. To chyba każdy zauważył w swoim życiu. Służy nam on do zachowania tzw. homeostazy, czyli procesu zachowania równowagi naszemu organizmowi w zmiennych warunkach. Sen pozwala nam na regenerację organizmu i nabieranie sił do codziennych działań. Od tego, jak śpimy, ile śpimy, zależy nasza koncentracja, stan naszych naturalnych procesów obronnych organizmu, mających m.in. wpływ na ryzyko zachorowania.

Nie zdajemy sobie też sprawy, iż kłopoty ze snem powodują także wzrost łaknienia, a tym samym ma wpływ na otyłość. To skutkuje zwiększeniem ryzyka zachorowania na cukrzycę, choroby nowotworowe oraz inne, poważane schorzenia.

Dlatego należy walczyć z bezsennością i zadbać, aby regularnie chodzić spać, dbać o swoją kondycję fizyczną oraz warunki w sypialni. Dlatego należy pamiętać o dopływie świeżego powietrza, odpowiedniej temperaturze i wilgotności powietrza. Oczywiście w sypialni nie ma miejsce na pracę. Sypialnia to strefa do spania, nie do pracy. Nasz mózg musi odbierać to miejsce tylko i wyłącznie, jako miejsce kojarzone ze snem i wypoczynkiem. Dlatego zdecydowanie nie zalecamy zabierania do tego miejsca urządzeń emitujących światło – czyli telefon, tablet, komputer, telewizor. W sypialni istotnym elementem jest łóżko i wygodny materac. Warto też wprowadzić do swojego życia regularność, ograniczyć spożycie kawy w godzinach popołudniowych, a także unikać popołudniowych drzemek.

Jeżeli macie zdecydowanie kłopoty ze snem, to należy zasięgnąć też porady u lekarza. Należy bowiem wyeliminować także czynniki chorobotwórcze, które mogą zaburzać nasz proces.

Bezsenność w okresie pandemii.

Niewątpliwie, pandemia SARS-CoV-2, ma negatywny wpływ na nasz sen. Wg badań fińskich psychologów, epidemia nasila podświadomy lęk przed zachorowaniem, ujawniający się podczas snu. Z obserwacji lekarzy na całym świecie wynika, iż znacznie wzrosła liczba osób skarżących się na kłopoty ze snem. Wiązane jest to przede wszystkim z okresem lockdownu, a więc przymusowym pozostawaniem w domu. Największy problem wynikł jednak w grupie dzieci w wieku 5-13 lat. Bardzo negatywny wpływ na sen małego człowieka ma przede wszystkim konieczność odbywania zajęć szkolnych on line.

Wśród osób dorosłych stwierdzono także duże obciążenie psychiczne, związane z niepokojem na tle ekonomicznym. Niepokoimy się bowiem, nie tylko o nasze i naszych bliskich zdrowie, ale także o byt ekonomiczny. Wprowadzane ograniczenia mają bowiem bardzo negatywny wpływ na naszych pracodawców, nasze firmy. Powstaje więc lęk o pracę, lęk przed widmem bezrobocia, a więc przede wszystkim utratą dochodów, widmem niespłacanych rat zaciągniętych kredytów.  Ma to poważny wpływ na nasze samopoczucie, które z kolei przekłada się na proces zasypiania oraz na sam cykl snu.

W okresie pandemii uległ też rozregulowaniu nasz rytm dobowy. Bardzo często rano śpimy nieco dłużej, ponieważ pracujemy w tzw. home office, a przede wszystkim spędzamy bardzo dużo czasu przed monitorami komputerów, telewizorów. Urządzenia te emitują niebieskie światło, które utrudnia nam potem proces zasypiania, przez co zasypiamy znacznie później. Również nasza aktywność fizyczna uległa znacznemu pogorszeniu. Zamknięte siłownie, baseny, ograniczenia w otwieraniu sklepów, galerii handlowej, spowodowały iż po prostu mniej się ruszamy, więcej czasu spędzamy w domu przed telewizorem. Niedawno opublikowane dane wskazują także, iż u ok. 76-80% osób poddanych kwarantannie ze względu na wirus COVID-19, doświadczają przynajmniej raz w tygodniu problemów ze snem. Jest więc to bardzo palący problem społeczny.

Profilaktyka i leczenie bezsenności w okresie pandemii.

Oczywiście, pandemia spowodowała także inny problem. Ograniczyła bardzo dostępność leczenia innych schorzeń, niż koronowirus COVID-19. Nie mniej służba medyczna nadal istnieje, nadal działa. I dlatego należy koniecznie szukać pomocy.

W leczeniu zaburzeń snu, także w okresie pandemii, podstawą jest stosowanie technik behawioralnych. Ma to na celu przede wszystkim wzmocnić mechanizmy regulujące sen. Jednak nie zawsze te techniki przynoszą pożądany skutek. Dlatego zdarza się, iż lekarze zalecają środki farmakologiczne, stosowane do leczenia krótkotrwałego, bądź przyjmowania doraźnego. Można oczywiście pomóc sobie samemu farmakologicznie, przyjmując np. melatoninę, bądź preparaty zawierające kozłek lekarski lub melisę.

Melatonina to związek organiczny, syntetyzowany głównie w szyszynce, ale także np. w przewodzie pokarmowym. Melatonina produkowana w szyszynce powstaje w rytmie całodobowym, z dużymi skokami w nocy i niskimi w dzień. Stąd nazywana jest czasami “hormonem ciemności”.  Jej najwyższe stężenie w organizmie dorosłego człowieka, występuje między 2.00 a 4.00, by w okolicy godziny 7.00-9.00 zdecydowanie wyhamowywać. Wraz z wiekiem, rytm ten ulega stopniowemu spłaszczeniu.

Za co odpowiada melatonina? Przede wszystkim za regulację rytmu dobowego, czyli kiedy zasypiamy, ile śpimy, jak śpimy. W okresie pandemii, ocenia się, iż ilość melatoniny znacznie spada u człowieka. Dlatego jeżeli cierpimy na zaburzenia snu, właśnie teraz, w tym trudnym okresie, to melatonina może pomóc w pokonaniu tego stanu. Wskazane jest, aby stosować melatoninę godzinę przed snem, w dawce ok. 5 mg, przez okres od 3 do 6 tygodni.

Naukowcy podają także, iż melatonina jest wskazana w leczeniu zaburzeń świadomości spowodowanej przez COVID-19. Oczywiście, o dawce decydują tutaj lekarze. Melatonina jest tutaj też zalecana ze względu na to, iż nie hamuje czynności ośrodka oddechowego. Wykazuje też działanie ochronne w zapaleniu płuc przy przebiegu COVID-19, aczkolwiek na dziś dzień jest to tylko hipoteza.

Jak dbać o siebie w okresie pandemii.

Niezależnie, czy jesteście koronosceptykami, czy też dotarła do Was świadomość i waga problemu, który ogarnął świat, warto pamiętać, iż należy dbać o swoją odporność. Nawet jeżeli, powątpiewacie w pandemię, nic nie szkodzi stosować się do ogólnych zaleceń, kierowanych przez służby sanitarne.

Dlatego pamiętajcie:

• noszenie maski nie zabija – może nie pomoże, ale z pewnością nie zaszkodzi,
• zmieniajcie koniecznie maseczki – zużyte rzeczywiście mogą zaszkodzić użytkownikowi,
• myjcie ręce – przecież ludzkość już dawno odkryła, iż warto to robić,
• starajcie się stosować środki dezynfekujące tam, gdzie jest to możliwe – nikomu to z pewnością nie zaszkodzi, a zdecydowanie ogranicza rozprzestrzenianie się nie tylko koronowirusów, ale także i szkodliwych bakterii,
• utrzymujcie tzw. dystans społeczny – nic to Was nie kosztuje, a z pewnością unikniemy nawet tych niegroźnych infekcji,
• nie wychodźcie z domu, jeżeli kaszlecie, kichacie – nigdy nic nie wiadomo, a ograniczacie rozprzestrzenianie się nawet niegroźnych infekcji,
• stosujcie się do zaleceń epidemiologicznych względem kwarantanny przy styczności z osobą chorą – nie ukrywajcie i zgłaszajcie fakt zaistnienia takiej sytuacji,

Im bardziej będziemy razem działać i wspólnie stosować się do ograniczeń, tym szybciej pożegnamy pandemię COVID-19 i wrócimy do dawnego, normalnego życia.

Pamiętajcie także, aby zapewnić sobie jak najlepsze warunki życia w Waszym domu:

• wietrzmy nie tylko sypialnię, ale także pozostałe pomieszczenia,
• dezynfekujmy powierzchnie płaskie,
• zapewnijmy sobie komfortowe warunki snu – nie tylko poprzez zakup komfortowego materaca, ale przede wszystkim odpowiednia temperatura, wilgotność powietrza, brak urządzeń emitujących światło,
• starajmy się podejmować działania, które nas odstresowują,
• dbajmy o naszą kondycję fizyczną, nie tylko poprzez uprawianie sportu, ale także spożywanie wysokiej jakości pożywienia.

I cieszymy się życiem, zdrowiem swoim i swoich bliskich, znajomych, zdrowiem całej ludzkości.